Viêm não Nhật Bản là căn bệnh nguy hiểm và để lại nhiều biến chứng nặng nề, nhất là đối với trẻ em. Hãy tìm hiểu những thông tin cơ bản về bệnh viêm não Nhật Bản trong bài viết dưới đây nhé.
Tóm tắt nội dung
Viêm não Nhật Bản do virus viêm não Nhật Bản thuộc nhóm B họ Togaviridae, giống Flavivirus gây ra. Đây là bệnh truyền nhiễm cấp tính lây truyền theo đường máu, gây nhiễm trùng hệ thần kinh trung ương ở cả người lớn và trẻ em. Vi rút viêm não Nhật Bản là loại vi rút không chịu nhiệt, bất hoạt ở nhiệt độ 56 độ C trong 30 phút và 2 phút ở nhiệt độ 100 độ C. Vi rút này có thể tồn tại trong thời gian lên đến vài năm ở trạng thái đông lạnh.
Các nguồn lây bệnh viêm não Nhật Bản chủ yếu là gia súc như lợn, trâu, bò, ngựa và các loài chim hoang dã. Trung gian truyền bệnh là muỗi Culex thường sinh sản vào mùa hè nên bệnh viêm não Nhật Bản thường bùng phát mạnh từ tháng 5 – 7. Loài muỗi này sau khi hút máu từ các loài động vật bị bệnh viêm não sẽ truyền sang người thông qua vết muỗi đốt.
Bệnh được phát hiện lần đầu tiên tại Nhật Bản có nhiều người mắc phải và tử vong rất cao, với biểu hiện viêm não, viêm màng não tủy. Năm 1935, các nhà khoa học nước này đã tìm ra nguyên nhân gây bệnh là một loại vi rút từ đó đặt tên là vi rút viêm não Nhật Bản. Đến năm 1938, cũng do các nhà khoa học Nhật Bản đã tìm ra vai trò truyền nhiễm của loài muỗi Culex tritaeniorhynchus, sau đó xác định được vật chủ và ổ chứa chính của virus viêm não là loài lợn và chim.
Vào năm 1952, trường hợp mắc viêm não Nhật Bản được ghi nhận đầu tiên tại Việt Nam. Năm 1959, dịch viêm não được xác định là do virus viêm não Nhật Bản gây ra bằng chẩn đoán huyết thanh học tại Viện Vệ sinh Dịch tễ Hà Nội. Đến năm 1964, lần đầu tiên virus viêm não Nhật Bản được phân lập tại Viện Vệ sinh Dịch tễ Hà Nội, có ký hiệu là HN-60.
Bệnh viêm não Nhật Bản thường có thời gian ủ bệnh từ 5 – 14 ngày và trung bình là khoảng 1 tuần. Trong giai đoạn này, người bệnh chưa xuất hiện các triệu chứng viêm não Nhật Bản.
Sau giai đoạn ủ bệnh, vi rút viêm não Nhật Bản sẽ vượt qua hàng rào mạch máu não và gây phù não. Ở giai đoạn này, bệnh sẽ khởi phát đột ngột với triệu chứng sốt cao 39 – 40 độ C. Bên cạnh đó, bệnh nhân còn có các triệu chứng khác như đau đầu, đau bụng, buồn nôn và nôn. Trong 1 – 2 ngày đầu, người bệnh có thể gặp những dấu hiệu như cứng gáy, rối loạn vận động nhãn cầu, tăng trương lực cơ và mất ý thức hay phản xạ gân xương tăng. Ngoài ra, triệu chứng viêm não Nhật Bản ở một số trẻ em còn là đi lỏng, đau bụng, nôn giống như ngộ độc ăn uống.
Từ ngày thứ 3 – 4 đến ngày 6 – 7 của bệnh, người mắc bệnh sẽ tiến vào giai đoạn toàn phát. Đây là giai đoạn xuất hiện các triệu chứng vô cùng nguy hiểm của bệnh viêm não. Triệu chứng nổi bật nhất trong giai đoạn này là tổn thương não và thần kinh khu trú. Đặc biệt, tỷ lệ tử vong của người mắc bệnh này rất cao nếu không được điều trị kịp thời, nhất là đối với trẻ em.
Sang ngày thứ 3 – 4 của bệnh, các triệu chứng của bệnh viêm não Nhật Bản không giảm mà còn nặng hơn. Bệnh nhân sẽ bị mê sảng rồi dần rơi vào tình trạng hôn mê sâu. Không những vậy, các triệu chứng rối loạn thần kinh thực vật cũng tăng lên. Trong giai đoạn này, người bệnh vã nhiều mồ hôi, da lúc đỏ lúc tái, mạch nhanh, huyết áp tăng và rối loạn nhịp thở. Ngoài ra, có hiện tượng cuồng sảng, ảo giác, tăng trương lực cơ khiến bệnh nhân nằm co quắp, giật rung các cơ mặt và chi. Ở một số người bệnh còn có trạng thái định hình, giữ nguyên tư thế.
Sang tuần thứ hai, nhiệt độ cơ thể người bệnh giảm dần và hết sốt vào ngày thứ 10 nếu không có tình trạng bội nhiễm. Bên cạnh đó, những hội chứng về não cũng như tình trạng rối loạn thần kinh sẽ cải thiện hơn nhiều nếu như có được sự điều trị kịp thời và đúng cách.
Tuy nhiên, sau khi điều trị, người mắc viêm não Nhật Bản có thể sẽ phải đối mặt với một số di chứng ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Bệnh lý này để lại những di chứng về thần kinh như liệt chi hoặc các dây thần kinh.
Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh viêm não Nhật Bản có thể gây nên một số biến chứng nguy hiểm như:
Ngoài ra, người bệnh có thể mắc phải những biến chứng xảy ra muộn sau vài năm như động kinh hoặc Parkinson. Chính vì vậy, việc phát hiện và có biện pháp phòng ngừa sớm sẽ giúp ngăn chặn những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra và làm giảm bớt tỷ lệ tử vong của người bệnh.
Hiện nay, bệnh viêm não Nhật Bản chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu mà chủ yếu là điều trị triệu chứng, phối hợp điều trị hỗ trợ và nâng cao thể trạng cho người bệnh. Việc chữa trị chỉ có thể áp dụng theo các triệu chứng như sau:
– Hạ sốt: Để người bệnh nhanh chóng hạ sốt cần phải cởi bớt quần áo ra và chườm đá vào những vùng như cổ, nách hay bẹn… Bên cạnh đó, bác sĩ cũng có thể chỉ định một số loại thuốc hạ sốt.
– Chống co giật: Để chống co giật hiệu quả, bác sĩ thường chỉ định cho người bệnh sử dụng thuốc Seduxen bằng kỹ thuật Sonde hoặc tiêm vào bắp thịt hay tĩnh mạch. Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể làm liệt hạch truyền tĩnh mạch bằng cách sử dụng dung dịch Aminazin kết hợp cùng Spartein và Thiantan. Đối với những trường hợp nặng có thể dùng Gardenal.
– Chống phù não: Trong trường hợp phù não nặng và bị co giật, bác sĩ sẽ truyền dịch ưu trương hoặc sử dụng Corticoid. Phương pháp này sẽ giúp điều chỉnh sự thẩm thấu của mạch máu, đồng thời ngăn chặn tích lũy nước và muối ở não.
– Chống tình trạng suy hô hấp: Nếu bệnh nhân gặp tình trạng suy hô hấp, bác sĩ có thể chỉ cho thở oxy, hút đờm hay thậm chí sẵn sàng hô hấp nhân tạo.
– Ngăn ngừa bội nhiễm: Để ngăn ngừa bội nhiễm bác sĩ chỉ định các loại thuốc kháng sinh thích hợp. Bên cạnh đó, người bệnh cũng cần được chăm sóc và hỗ trợ vệ sinh cơ thể sạch sẽ, thay đổi tư thế nằm thường xuyên hoặc có thể dùng các loại đệm hơi bằng cao su để chống tình trạng lở loét.
– Đảm bảo chế độ dinh dưỡng hợp lý: Việc đảm bảo cung cấp đầy đủ vitamin và chất đạm sẽ giúp người bệnh nâng cao sức khỏe để chống chọi lại bệnh tật. Bên cạnh đó, điều chỉnh rối loạn điện giải kịp thời và sử dụng các loại thuốc hỗ trợ tim mạch hay thuốc vận mạch.
Để chủ động phòng ngừa bệnh viêm não Nhật Bản, Bộ Y tế khuyến cáo người dân thực hiện các biện pháp phòng bệnh như sau:
– Người dân cần thực hiện tốt vệ sinh môi trường, nhà ở sạch sẽ, vệ sinh chuồng trại chăn nuôi để hạn chế nơi muỗi sinh sôi, hoặc có thể di dời chuồng gia súc xa nhà, loại bỏ các ổ bọ gậy.
– Khi ngủ cần mắc màn, thường xuyên sử dụng các biện pháp xua, diệt muỗi; đặc biệt lưu ý không để trẻ em chơi gần chuồng gia súc.
– Thực hiện tiêm vắc xin viêm não Nhật Bản đầy đủ và đúng lịch là biện pháp phòng bệnh quan trọng và hiệu quả nhất. Tuy nhiên, nếu chỉ tiêm 1 mũi vắc xin thì không có hiệu lực bảo vệ, nếu tiêm đủ 2 mũi vắc xin hiệu lực bảo vệ đạt trên 80%, tiêm đủ 3 mũi vắc xin hiệu lực bảo vệ đạt 90 – 95% trong khoảng 3 năm. Do đó, trẻ em cần tiêm chủng với 3 liều cơ bản và sau đó cho trẻ tiêm nhắc lại mỗi ba năm một lần cho đến 15 tuổi.
Tổng hợp
Tiêm rãnh cười là một kỹ thuật thẩm mỹ không xâm lấn giúp làm đầy…
VNPT iOffice Hà Giang là nền tảng quản lý văn bản và điều hành điện…
Hiện nay, nhiều phương pháp làm đẹp không cần phẫu thuật ra đời nhằm giúp…
No-Spa là loại thuốc chứa hoạt chất Drotaverine hydrochloride thuộc nhóm thuốc chống co thắt…
Tiêm tĩnh mạch (IV – Intravenous injection) là một kỹ thuật quan trọng trong y…
Tiêm vaccine như rubella, cúm, thủy đậu, viêm gan B trước khi mang thai là…